Các chuyên gia nhận định startup nên tối ưu hóa chi phí truyền thông, tận dụng tốt những kênh miễn phí, xây dựng giá trị cốt lõi của sản phẩm và thương hiệu tạo sự lan tỏa trong cộng đồng.
Tọa đàm trực tuyến “Truyền thông cho startup” có sự tham gia ông Lý Đình Quân – Giám đốc Trung tâm Ươm tạo khởi nghiệp Sông Hàn (Songhan Incubator), bà Lê Mai Anh – Giám đốc Quốc gia PR Newswire tại Việt Nam (tập đoàn cung cấp dịch vụ phân phối tin tức, giám sát truyền thông của Mỹ, có mạng lưới đối tác trên toàn cầu). Phía startup có sự góp mặt của ông Trần Viết Quân – Sáng lập nền tảng quản trị nhân sự Tanca.io, ông Nguyễn Xuân Đông – Đồng sáng lập nền tảng hỗ trợ thúc đẩy doanh số trên thương mại điện tử Ecomobi, cùng chia sẻ kinh nghiệm tối ưu hóa chi phí truyền thông theo từng giai đoạn.
Giải pháp tiết kiệm chi phí
Kinh phí cho hoạt động truyền thông là một bài toán hóc búa với nhiều doanh nghiệp, nhất là startup. Nhiều công ty khởi nghiệp khó quảng bá hình ảnh vì thiếu ngân sách, không có kinh nghiệm. Các chuyên gia nhìn startup cần tận dụng hình thức truyền thông sở hữu (Owned Media) là những kênh thuộc sở hữu của doanh nghiệp dùng để quảng bá thuộc sở hữu thương hiệu như website, Facebook, YouTube, Zalo… Bên cạnh đó truyền thông lan truyền (Earned Media) cũng khá hữu hiệu khi tạo kênh hỗ trợ thảo luận, phản hồi về thương hiệu một cách tự nhiên có thể đến từ khách hàng, những cuộc thi, người chia sẻ…
Theo bà Lê Mai Anh, kênh trả tiền không phải là hình thức tốt nhất để startup có thể quảng bá sản phẩm và dịch vụ. Việc quan trọng là sử dụng các kênh đang sở hữu để tích cực xây dựng nội dung, thông tin cho sản phẩm. Đây chính là bộ mặt và bức tranh phản ánh đúng chất lượng của startup. Bên cạnh đó, kênh truyền thông lan truyền thông qua các quỹ khởi nghiệp, chương trình giải thưởng kết nối… là những hoạt động mà người lãnh đạo cần tích cực xây dựng.
Để làm điều này, Giám đốc Quốc gia PR Newswire đưa ra lời khuyên cần bắt đầu bằng những nội dung giải quyết bài toán cụ thể nào cho xã hội, cộng đồng để tạo nên giá trị thực. Từ đó, công ty có thể lan tỏa thông tin tích cực, nhận sự thích thú từ khách hàng và quan tâm, ghi nhận của giới truyền thông.
Đồng ý với quan điểm của bà Mai Anh, ông Nguyễn Xuân Đông cho rằng đây chính là hai công cụ giúp Ecomobi xây dựng kế hoạch truyền thông hiệu quả cho đến thời điểm hiện tại. Là doanh nghiệp hoạt động phủ rộng tại nhiều quốc gia Đông Nam Á như Indonesia, Thái Lan và Việt Nam, yêu cầu đầu tiên là công ty phải xây dựng nền tảng website quảng bá đa ngôn ngữ để đảm bảo khách hàng hiểu về sản phẩm, dịch vụ. Sau khi xây dựng và tạo được tệp khách hàng, startup tích cực tham gia các sự kiện về khởi nghiệp có sự tham gia của các công ty lớn trong khu vực.
Sau khi Ecomobi trở thành á quân của một cuộc thi về khởi nghiệp, công ty đã nhận nhiều bài viết truyền thông về thương hiệu trên nhiều tờ báo trong khu vực. Công ty còn đưa ra kế hoạch truyền thông hợp tác cùng khách hàng, đối tác để đưa thương hiệu đến gần với nhiều người dùng hơn.
“Đây chính là phương án tối ưu cho các startup trong điều kiện thiếu kinh phí và ở những giai đoạn đầu khởi nghiệp vì hầu như tất cả những kênh này đều miễn phí hoặc ngân sách rất thấp”, ông Đông chia sẻ.
Lộ trình triển khai truyền thông
Các chuyên gia nhận xét để xây dựng kế hoạch truyền thông dài hơi, điều cần trước tiên là làm tốt các yếu tố nội tại, tức xây dựng sản phẩm, dịch vụ có giá trị, tiếp theo là nội dung truyền thông phải hữu ích và hấp dẫn. Khi đã có tệp khách hàng, hãy nghĩ tiếp đến kênh truyền thông lan truyền rồi các bước trả phí, báo chí để quảng bá mạnh mẽ thương hiệu.
Ông Lý Đình Quân đánh giá vườn ươm là nơi giúp startup tạo bước tiến nhưng bước đầu tiên doanh nghiệp cần xác định mô hình sản phẩm, sứ mệnh và triết lý tiếp thị truyền thông gắn liền. Từ lúc bắt đầu đến lúc thương mại hóa, mô hình chiến lược ngày từ đầu chính là la bàn giúp các công ty khởi nghiệp đi đúng hướng.
Bà Lê Mai Anh cho rằng sẽ không có công thức truyền thông chung nào phù hợp tất cả startup nhưng các nhà khởi nghiệp có thể đưa ra một lộ trình cơ bản, rồi phát triển thêm theo điều kiện của chính doanh nghiệp. Báo chí chính là bàn đạp giúp thương hiệu của startup phủ sóng rộng khắp, thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng trước khi làm điều này thì cần đủ độ chín và phải nắm nội dung, dịch vụ của mình là gì, tiếp cận đến những ai, phạm vi và độ phủ của nó ra sao. Cần xây dựng kênh Owned Media, tích cực tạo Earned Media vì tiết kiệm chi phí, hình thức phổ biến và đơn giản.
Bên cạnh đó, nội dung truyền tải cũng là một yếu tố quan trọng giúp người dùng cảm nhận giá trị, nhất là những doanh nghiệp đang hướng đến đối tượng khách hàng trẻ cần phải quan tâm đến hình ảnh, âm thanh. Nếu sản phẩm đã đủ tốt, hãy nghĩ đến một chiến lược dài hơi không chỉ cho thị trường trong nước mà hãy vươn mình ra quốc tế. Muốn bước ra ngoài cần chuẩn bị tốt và nghiên cứu thói quen khách hàng bản địa để chọn kênh truyền thông phù hợp.
“Ngôn ngữ và múi giờ chính là hai trong nhiều yếu tố startup cần quan tâm đầu tiên khi đưa sản phẩm đến quốc gia khác”, bà Mai Anh nói.
Theo nhà sáng lập nền tảng quản trị nhân sự Tanca.io, startup trải qua nhiều giai đoạn khác nhau nên tùy thuộc vào thời điểm người làm chủ cần đưa ra chiến lược truyền thông phù hợp, trước tiên phải định vị sản phẩm khác biệt. Đứng dưới góc độ là một người khởi nghiệp, ông cho rằng các nhà lãnh đạo cần xây dựng kế hoạch truyền thông ngay từ đầu. Từ khóa của doanh nghiệp phải gắn đến tên sản phẩm vì khi đó chỉ cần khách hàng tìm kiếm thì thương hiệu có thể xuất hiện đầu tiên. Nội dung truyền tải phải có giá trị và chạm đến khách hàng mà không cần trả tiền.
Ngoài ra, ông còn nhận xét các công cụ đo lường mức độ hiệu quả hoạt động miễn phí cũng là kênh các startup có thể vận dụng. Đơn cử có thể kể đến Google Analytics, một dịch vụ miễn phí của Google cho phép các công ty theo dõi lượng khách hàng đến với website để từ đó điều chỉnh nội dung phù hợp với nhóm đối tượng người dùng.
Ông Nguyễn Xuân Đông nhấn mạnh các nhà lãnh đạo cần xác định câu chuyện mà doanh nghiệp cần nói với độc giả như thế nào. Cách kể chuyện hấp dẫn, mang lại giá trị cho người dùng cũng sẽ tạo nên sự yêu thích của họ đối với thương hiệu. Các kênh Facebook, Instagram, YouTube, báo chí… là những bệ phóng tốt cho các startup. Ví dụ lộ trình truyền thông của Ecomobi là bắt đầu xây dựng sản phẩm, làm tốt cho nhóm thị trường mục tiêu. Khi đã có những bước phát triển nhất định, công ty quyết định đầu tư sang kênh báo chí, liên kết các quỹ đầu tư và mạng lưới truyền thông từ các cuộc thi để mở rộng thị trường. Trong vòng 3 năm, Ecomobi tiếp cận hầu hết các khách hàng lớn mục tiêu trong khu vực Đông Nam Á.
